Güney Amerika’nın Bisiklet Süper Kahramanı

Kolombiyalı Nairo Quintana Tour de France’ı kazanan ilk Latin Amerikalı olma yolunda ilerliyor, peki bunu daha önce neden kimse başaramadı?

And Dağları’nda yaklaşmakta olan Tour de France için antreman yapmakta olan Nairo Quintana’yı gören bir delikalı, dökük bisikletine rağmen, yıldız bisikletinin temposuna 32 km. ayak uydurmayı başardı. Quintana, etkilenmiş bir şekilde, destek aracından yedek bir forma alıp delikanlıya hediye etti.

Quintana, eğimin daha da dikleşmesiyle, pedallamaya tek başına devam etti. 16 yaşındaki David Ardila ise yorulmuş ama heyecanlı bir şekilde, “Bisiklet süren herkes onun gibi olmak istiyor.” dedi.

Dünyanın bu bölümü olağanüstü bisikletçiler yetiştirdi ancak hiçbiri bu ufak tefek tırmanış uzmanı gibi değildi. Quintana, 167 cm. ve 58 kg.’lik, tırmanışların en dik yerlerinde atak yapan Kolombiyalı, Tour de France’ı kazanan ilk Güney Amerikalı olma yolunda, yarış 4 Temmuz’da başlıyor. Bahisçiler tarafından, Britanyalı yıldız ve 2013 galibi Chris Froome’dan sonra, bu sene Tour’u kazanması muhtemel ikinci isim olarak gösteriliyor.

Quintana, birkaç gün önce, yarışın lider mayosunun rengine ithafen, “Sarının hayalini kuruyorum.” demişti.

Bisiklet dünyasının en büyük yarışının, bu dağlık ve bisiklet delisi bölgeden birisi tarafından kazanılmamış olması, spor tarihinin en büyük ironilerinden biri.

Kolombiya, her çocuğun profesyonel bir bisikletçi olma hayalini kurduğu, bisiklet kültürünün çok güçlü olduğu bir ülke. 1951’de koşulmaya başlanan, Tour de France’taki dağ geçitlerinden bile yüksek irtifalar içeren ve ezeli bir rekabete sahne olan, Latin Amerika’nın en eski yarışı Vuelta a Colombia’ya ev sahipliği yapıyor Kolombiya. Kalburüstü genç bisikletçiler yerel bisiklet takımlarına ve kulüplere katılabiliyorlar. Arjantin, Venezuela ve Kosta Rika çok sık olmasa da üç büyük tura bisikletçi gönderiyor, ancak Kolombiya sürekli olarak elit yol yarışçısı üreten tek Latin Amerika ülkesi.

Bu bisikletçiler arasında, 1985 Tour de France’ta, yüzünden akan kanlarla birlikte dağlık bir etabın bitiş çizgisini geçerek bir ikon haline gelen Luis ‘Lucho’ Herrera da bulunuyor. Lucho bu zaferden iki yıl sonra Vuelta a España’yı kazandı. 2002’de Santiago Botero dünya zamana karşı yol şampiyonasını kazandı, bundan iki yıl sonra da Victor Hugo Peña, Tour de France’ta genel klasman liderliğini elinde tutan ilk Kolombiyalı oldu. Peña sarı mayoyu takım arkadaşı Lance Armstrong’a vermeden önce, sarı mayoyla üç gün boyunca yarıştı.

Ama yine de, bu bölgeden hiç kimse bugüne kadar sporun en üst basamağına çıkmayı başaramadı. Bisiklet sporu, tek bir kişinin, domestik denen yardımcılarının desteğiyle yarış kazandığı bir takım sporudur. Domestikler liderleri için yiyecek ve su taşır, pelotonun önünde rüzgarı kesmek için pedal basar ve liderinin iş yükünü azaltır. Genelde dağlarda güçlü, düzlüklerde daha zayıf olan Kolombiyalılar, çoğunlukla Avrupalı yıldızların ekürileri olarak hizmet ederler.

Quintana da bir tırmanışçı. Ama o farklı bir yeteneğe sahip ve İspanya’nın Movistar takımının lideri olarak arkasında bir bölük domestik desteğiyle yarışıyor.

25 yaşındaki Quintana, 15 yaşına kadar bisiklet sürmeye başlamamıştı bile. 16 km. uzaktaki okuluna gitmek için bisiklet sürmeye başlamıştı ama bir gün yoldaki bir çukur yüzünden kaza yaparak kafasını kaldırıma çarptı. Ve bu onun 24 saat komada kalmasına sebep oldu. Bu kazadan sonra kask takmaya başladı. Okul sonrası, Kolombiya’nın ortasındaki And Dağları’nda 3200m. yükseklikteki aile çiftliğine dönerken tırmandığı dik yokuşun öyle bir uzmanı olmuştu ki, bazen kız kardeşinin bisikletine bir kablo bağlayıp onu çekerdi.

Quintana çiftliğine yakın bir yerde yer alan Cómbita’nın belediye başkanı Giovanni Díaz, genç bisikletçinin ilk yarışlarını hala hatırlıyor. Çelik kadrolu külüstür denebilecek bir bisiklet ve sıradan spor ayakkabılarla yarışıyordu. Ama çok geçmeden kazanmaya başlamıştı ve ödül olarak verilen parayı da, ki genellikle 50 dolardı, bisikletini geliştirmek için kullanıyordu.

Quintana bir röportajında, ‘Bisikletimi parça parça geliştirdim. Hala en ağır ve en kötü bisikletti. Ama ben her zaman onu yıkadım, cilaladım ve yağladım.’

Quintana’nın tırmanış yeteneği yerel bir spor antrenörü olan Jenaro Leguizamo’nun dikkatini çekti. Leguizamo, Quintana’nın VO2 maksimum değerini (bir atletin en fazla ne kadar oksijen kullanabileceğini gösteren önemli bir performans değeri) ölçtü. Elit bisikletçilerin VO2 değerleri genelde 60’lar veya 70’ler seviyesindeyken, Quintana’nınki, 7 kez kazandığı Tour de France zaferleri doping yaptığı gerekçesiyle elinden alınan Lance Armstrong’la aynı değer olan 86’ydı.

‘Onu farklı yapan bu.’ diyor Leguizamo.

Quintana, 2013’te ilk kez katıldığı Tour de France’ta ikinci oldu. Bu, bir Latin Amerikalının yaptığı en iyi dereceydi. Geçen sene, Giro d’Italia’yı kazanan ilk Latin Amerikalı olurken, yine Kolombiyalı Rigoberto Urán ikinci olmuştu. Quintana, 2014 Vuelta a España’da da kaza yapıp yarış dışı kalana kadar liderdi*.

“Gençliğimde Lucho Herrera’yı Tour’da ve Vuelta a España’da izlemek bana bisikletçi olmam için ilham vermişti.” diyor Leguizamo. “Şimdi de gençler Nairo ve Rigoberto’yu izliyor ve bisikleti ünlü ve zengin olmanın bir yolu olarak görüyor.”

Çok az kişi o seviyeye gelebiliyor. Birçok Kolombiyalı bisikletçi, Quintana gibi, ekonomik zorluklar çeken ailelerden geliyor. Gelişen teknoloji, bisiklet ve bisiklet parçalarının fiyatlarını arttırarak birçok genç Kolombiyalı bisikletçinin spordan uzaklaşmasına sebep oluyor.

‘Spora başlarken, bisikletçi olma savaşı ekonomiktir.’ diyor Quintana. ‘Eğer bir baba kirayı ödeyecek parayı zar zor bulabiliyorsa, oğluna 2000 dolarlık bir bisikleti alması pek kolay değil.‘

Leguizamo da “30 veya 40 Quintana olabilirdi, ama onlar hiçbir zaman keşfedilmediler.”

Ve tabii ki Kolombiya’daki yarım asırlık gerilla çatışmaları var. Barış konuşmaları süre gelse de, savaş dağlık yolları antremanlar için kullanım dışı bıraktı. Aynı zamanda bazı genç bisikletçilerin hayalleri de askere alımlar sebebiyle alt üst oldu. Quintana ise, eğer profesyonel bisiklette bir kariyer yapamasaydım, büyük ihtimalle orduya katılırdım diyor. Quintana’nın ilk profesyonel zaferinin en büyük getirisi Başkan Juan Manuel Santos’la tanışması olmuştu. Başkan, Quintana’nın isteği üzerine, Quintana’nın asker olan kardeşlerinden birini Güney Kolombiya’daki savaş bölgesinden çekmeyi kabul etmişti. Santos, bu kararı kardeşinin birkaç yıldır yüksek risk bölgesinde konuşlandırılmış olduğunu öğrenince almış.

Şu anda bisiklet dünyasının zirvesinde olsa da, Quintana mütevazi bir dairede, doğduğu yerin birkaç kilometre ötesinde yaşıyor. Cómbita’lı köylüler, Quintana’nın Giro d’Italia’yı kazanıp pembe mayoyu giymesi şerefine, yün pançolarını pembeye boyamışlardı. Ama utangaç ve tatlı dilli Quintana eve gizlice döndü ve kutlamaları es geçti.

Yakın zamanda yaptığı 200 km.’lik bir sürüşte, Quintana eski bisiklet rotasını takip ederek lisesinin yanından geçti ve suluklarını bir dağ çeşmesinden doldurdu. Başka bir molada ise Quintana’yla anı fotoğrafı çektirmek için bir kalabalık toplanmıştı.

Ama Tour de France yaklaşıyordu. Quintana bu itiş kakıştan kendini hızlı bir şekilde geri çekti ve tekrardan tırmanmaya başlayarak gözden kayboldu.

* Quintana, yarış lideriyken 10. etaptaki ITT etabında kaza yapmıştı. Sakatlanmasına rağmen etabı tamamladı ve sonraki gün de yarışa devam etti. Ama 11. etabın ilk bölümünde tekrar kaza yaptıktan sonra yarıştan çekilmek durumunda kaldı.

Önemli Not: Bu yazı kesidinin tamamı The Wall Street Journal’da yayınlanmış, sevgili Anıl Gencelli tarafından dilimize kazandırılmıştır. WSJ harici fotoğraflar ve fotoğraf altı yorumlar Bisiklet Sporu tarafından sonradan eklenmiştir.

Fotoğraflar

• http://roadcyclinguk.com/racing/reports/nairo-quintana-alejandro-valverde-lead-movistar-vuelta-espana.html#pAXbRoZZQWx224S4.97
• http://www.cyclingquotes.com/news/froome_it_brought_tears_to_my_eyes/
• http://www.eurosport.fr/cyclisme/tour-de-france/2013/tour-de-france-2013-les-cinq-choses-a-savoir-sur-nairo-quintana_sto3843389/story.shtml

Sayfanın oluşturulma tarihi: 14 Temmuz 2015
Sayfanın son güncellenme tarihi: 14 Temmuz 2015