Türkiye Turu 2013 5. Etap Podyum Töreninde Öpücük Krizi

Memleket topraklarında düzenlenen açık ara en önemli yol yarışı Cumhurbaşkanlığı Türkiye Bisiklet Turu‘nun bu sene 49.’su düzenleniyor. 21 Nisan’da Alanya’dan start aldık, 28 Nisan’daki 8. ve son etapta İstanbul’da TUR’u tamamlayacağız. Hem yarışın çekişmeli ve keyifli geçmesi, hem de turumuzun yabancı basında yer bularak takdir görmesiyle oldukça pozitif geçiyor günler. Yerel basında çok fazla yer bulabildiğini söylemek güç ama yurt dışındaki yarışlarla kıyaslarsak, bir gelişme olduğu aşikar ama yine de istenilen seviyenin çok uzağındayız.

TUR tamamlandıktan sonra geniş bir değerlendirme yazısı yazıp TUR’un sportif anlamda nasıl geçtiğine, yerel basında nasıl yer aldığına, neleri iyi neleri kötü yaptığımıza değinmeye çalışacağım. Bu yazıda ise dün tamamlanan 5. etap (Marmaris – Turgutreis) sonrasındaki podyum töreni esnasında yaşanan “Öpücük Krizi”ne değinmek istiyorum. Kimileri skandal olarak da nitelendirebilir bunu, ama biraz kolay kullanılmaya başlanan bir kelime olduğu için, anlamını nispeten az da olsa daha zayıf gördüğüm kriz kelimesini kullanmak istiyorum.

Aslında ilk 4 etap sonrasındaki podyum törenlerinde çok fazla bir probleme rastlamamıştık. Tabii ki detaylara biraz daha dikkat ederek, az da olsa aksayan bazı konuları iyileştirip iyice profesyonelleşmek mümkündü, ama çok fazla göze batan veya tepki çekebilecek bir sorun olmadı.

Bizim ülkemizde iki insan selamlama veya tebrik vs. bir amaçla yanak yanağa öpüşürken bir kere soldan, bir kere sağdan öpüşülür. Memleket sınırları aşılıp yurt dışına çıkıldığında, bu durumun değişiklik gösterdiğine tanık olabiliyoruz. Ülkesine, insanına göre bazıları bizim gibi iki kez, bazılarıysa üç kez öpüşüyor (bir sol, bir sağ, tekrar sol gibi). Bir öpüğün anatomisini daha fazla incelemeye gerek yok. Çok basit bir detay gibi gözüküyor ama herkes kendi sosyal hayatından bile bu duraksama anını hatırlayabilir kolayca. Birisiyle yeni tanışıyorken acaba el mi sıkışacaksınız yoksa yanaktan öpüşecek misiniz? Bir tarafın bir seçeneği, karşı tarafın da diğer seçeneği tercih etmeye yeltenmesiyle garip aksamalar olabiliyor.

Peter Sagan’ın Brabantse Pijl 2013 zaferi sonrasında podyumda zafer kutlaması. Alışageldiğimiz bir kare.

Aynı durum podyum törenlerinde de geçerli aslında. Çok önemli bir detay olmasa da, bisikletçiye çiçek veren kızın ikinci öpücükten sonra arkasını dönüp üçüncü kere öpmek için uzanan bisikletçiyi kendi haline terk etmesi, tuhaf görüntüler oluşturabiliyor. Ama dediğim gibi bu ufak sayılabilecek bir aksaklık. Mesela bisikletçiye önce çiçek mi verileceği yoksa önce öpüp sonra mı çiçeğin takdim edileceği, bisikletçiyle beraber ne zaman makinelere poz verileceği de artık gelenekselleşmeye başlayan bir sırayla yarışlarda gerçekleştiriliyor. Bisikletçiler de büyük ölçüde buna alışıklar tabii ki. Buradaki ufak atlamalar, duraklamalar da birkaç saniye tuhaf görüntülere neden olabiliyor. Yine de bunlar zamanla, günden güne görüp iyileştirilebilecek hareketler, o nedenle büyük bir problem teşkil etmiyor.

Ama bugün koşulan 5. etabın sonrasındaki podyum töreninde yaşananlar tamamen farklı.

Eurosport canlı yayına TRT’den sonra başlıyor ve yayın programına göre bazen podyum töreninin bir kısmını gösteriyorlar, bazen de etap tamamlandıktan birkaç dakika sonra yarışın yayınını noktalıyorlar. Dün de Eurosport’tan izlemiştim yarışı ve sonra etabı Greipel’in kazandığını görüp Twitter’da paylaştıktan sonra yayının bitmesiyle ben de izlemeyi bıraktım. Sonrasında Türkiye Turu’nda TRT için röportajları gerçekleştiren Ömer Yavru’nun tweet’ini görüp dehşete kapıldım. Şöyle yazıyordu: “bomba haber, podyum kızlarınin sporculari öpmesi YASAKLANDI :// Sporcu öpmek icin egildi kız kaçtı resmenn“. Hemen cevap verip “abi lütfen öyle denk geldi de, birisi talimat vermedi de.” yazdım ben de. Hani böyle bir şeyin olabilme ihtimalinin olduğunu bilmeme rağmen inanmak istemediğimi haykırmak için. O arada TRT’nin yayını da sona ermişti ve TRT’yi açmama rağmen yarışı veya podyum törenini göremedim. Ömer Yavru’dan da o arada hemen başka bir tweet de gelmedi ve soru işaretleriyle kalakaldım. Ama biliyordum ki, ortada bariz bir şey olmasa Ömer Yavru o tweet’i atmazdı.

Sonrasında ofisten eve gelip podyum törenini başından sonra izledim. Hatta bazı yerleri birkaç kere tekrar izledim ki, detayları kaçırmış olmayayım. Özetle gördüklerim Ömer Yavru’nun yazdıklarını onaylıyordu. Gerçekten de podyum törenin başından sonuna kadar “enteresan” hadiseler yaşanmış ve nahoş bir durum oluşmuştu. Neler yaşandığını detaylıca anlatmak için teker teker bu önemli anları inceleyelim.

İlk önce şunu belirteyim, etap sonrasında podyum töreni o günkü etabı ilk 3’te bitiren bisikletçilerin ters sırayla podyuma çıkmasıyla başlıyor ve podyum kızları bisikletçilere çiçek verip yanaklarından öperek tebrik ediyorlar. Sonrasında da klasman liderleri teker teker podyuma geliyor ve aynı kutlama onlar için de gerçekleştiriliyor. Buraya kadar her şey yurt dışında alıştığımız geleneklerle paralel. Yukarıda da belirttiğim gibi bazı küçük aksaklıklar dışında ilk 4 etapta bu süreç başarıyla uygulanmıştı.

Bugün yani 5. etabın sonrasında TRT’nin yayını podyum törenini göstermeye başladığında etabı 3. bitiren Nikias Arndt’ın (Argos – Shimano) çoktan çiçeğini aldığını görüyoruz. Sonrasında etabı 2. tamamlayan Matteo Trentin (Omega Pharma – Quickstep) anons ediliyor ve buradan sonrasını izleme şansına sahip oluyoruz.

Burada beyazlar içindeki podyum kızımız bir çiçek buketiyle Matteo Trentin’i kutlamak için geliyor ve alışageldiğimiz şekilde yanaklarından öpüp tebrik etmek yerine “reverans yapıp” hiç öpmek için hamle yapmıyor, aksine mesafesini koruyup öne doğru eğilmiyor. Trentin de bunu fark edince, o da hamle yapmıyor ve çok da tuhaf bir durum oluşmadan bu kısım atlatılmış oluyor. Aslında ilk 4 gün bisiklet sporu geleneklerine uygun şekilde podyum töreni gerçekleştirildikten sonra 5. günde bu şekilde bir uygulamaya gidilmesi tabii ki tuhaf ama çok olumsuz bir tablo oluşmuyor bu aşamada. (Yazının devamında ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız.)

Sırada etap zaferine ulaşan André Greipel var. O da anons edildikten sonra podyumun en üst noktasındaki yerini alıyor.

Burada da podyum kızımız “reverans yapıyor” ve mesafesini koruyor. Ama Greipel, Trentin’e göre biraz daha hızlı çıkıyor ve çoktan öpmek için öne doğru eğilmeye başlıyor.

Greipel’in bayağı bir öne eğilmiş olduğunu gören kızımız da kendisini cevapsız bırakmıyor ve bu kadar eğilmişken nahoş bir durum olmasın diye Greipel’i yanaklarından öperek kutluyor. Burada acaba Trentin “Beni öperek kutlamadı ama o zaman Greipel’i neden öptü?” diye aklından geçirmiş midir? O geçirmese bile ekranda bir öyle, bir böyle görmek biraz tuhaf olmuyor değil. Hani podyum kızımızın boyu daha kısa olsaymış Greipel belki yine yanıtsız kalabilirmiş, kim bilir.

Etap podyumu tamamlanınca sıra klasman liderlerine geliyor ve ilk önce genel klasman lideri yani Turkuaz Mayo’nun sahibi Natnael Teweldemedhin Berhane (Europcar) anons ediliyor.

Podyumlara henüz çok da alışık olmayan Berhane’nin zaten hafif çekingen tavırlarını fark edebiliyorsunuz hemen. Burada da çiçeği almak ve öpmek için hafifçe eğiliyor ama kızımız bu sefer daha temkinli davranıp yine reverans ile mesafesini koruyor ve Berhane şaşırıp duraklamasına rağmen, öpücükle kutlama gerçekleşmeden çiçek buketiyle baş başa kalıyor.

Tam olarak bu karede yazının başından beri bahsetmeye çalıştığım durumu çok rahat görebiliyoruz. Elindeki çiçeklerle başbaşa kalan Berhane öpücük için ileri doğru eğilmiş olmasına rağmen, kızımız çoktan arkasını dönmeye başlamış bile. Berhane de haliyle kalakalıyor podyumda.

Biraz da farklı bir açıdan bakacağım bu mevzuya. Biraz şanslı olduğumuz bir nokta da var aslında. Bazıları biraz abarttığımı düşünebilir ama bu kesinlikle abartı değil, özellikle yurt dışında bu konu çok hassas bir konu, ırkçılık. Neden şanslıyız diyorum çünkü podyum kızımız Greipel’i öpüyor ama Berhane’yi öpmüyor, şanslıyız ki Trentin’i de öpmüyor. Yoksa mesela bir tek Berhane’yi öpmese yabancı basında Irçılık? başlıklarını bile görebilirdik. Ama podyumda bu nahoş durumların nedeninin ırkçılık olmadığını biz biliyoruz, çünkü ülkesinden, kökenlerinden bağımsız aslında her bisikletçiye aynı yaklaşım var. Sadece Greipel biraz fazla atak davrandığını için kızımızı çaresiz bırakıyor.

Şimdi gelelim puan klasmanının lideri André Greipel’e. Kendisi etap galibiyetine de ulaşan isim olduğu için zaten yukarıda görmüştük, etap podyumuna çıkmıştı, hatta öpücükle kutlama almayı başaran tek isim olmuştu. Burada da durum çok farklı olmuyor aslında. Kızımız reveransını yaparken, Greipel yine öne doğru ciddi şekilde eğilince, bu sefer de öpücüğü almayı başarıyor. Hatta öpücük için kızımızın da öne doğru eğilmesi gerekiyor çünkü çiçeği çok yaklaşmadan vermek ve öpücük riskini azaltmak amacındaydı.

Kızımız çiçeğini verdikten sonra kenara çekilirken yüzündeki ifadeyi de görebiliyoruz.

Aslında sadece çiçek buketinin takdimi değil aynı zamanda çiçekle beraber iki podyum kızı tarafından öpülerek kameralara poz verme geleneği de vardır. Zaten ilk 4 etapta bu geleneğin uygulandığını görmüştük. Mesela burada 3. etabın sonunda Türkiye Güzellikleri klasmanında liderdiğini devam ettiren Ahmet Örken’i (Torku Şekerspor) görüyoruz. 5. etap sonrasında ise bu görüntüyü hiç görmedik.

Son olarak tırmanış klasmanının lideri Serhy Gretchyn var. Aslında günün en tuhaf anını burada yaşıyoruz. Görüntülere bakalım.

Burada kızımız çiçeği vermeden reverans yapmıyor, öyle olunca da Gretchyn alışılageldiği gibi eğiliyor. Fakat işte olanlar burada oluyor.

Gretchyn’nin eğildiğini gören kızımız bu sefer kendisini geri çekerek, reveransını yapıyor ve muhtemelen bu arada “maalesef yapamıyoruz” gibi bir şeyler söylüyor, bir anlamda özür diliyor gibi görünüyor. Ama sonuç olarak podyumdaki bisikletçiyi zor durumda bırakmış oluyoruz, hem de dünyanın bu sahneleri izlediğini düşünürsek ülkemizi bu şekide tanıtıyoruz. Tahmin edersiniz ki buna benzer sahnelere daha önce hiçbir yarışta denk gelmedim. Hakikaten oldukça nahoş bir durumda bıraktık kendimizi.

Ömer Yavru’nun sonradan attığı bir tweet de ise şöyle dedi: “başkan Müftüoğlu, yarın podyumun NORMALE döneceğini söyledi“. Yani bütün bu yazıda bahsettiğim durum sadece benim ya da birkaç kişinin fark ettiği ve rahatsız olduğu bir durum değil tabii ki de başkanın da gözünden kaçmayan veya kendisine iletilecek ve onun da yanıt vereceği kadar önemli bir durum.

Şubat ayında Katar, Umman gibi ülkelerde de yarışlar, turlar düzenleniyor ve tabii ki orada da podyum törenleri var. Peki orada nasıl oluyor?

İşte bu şekilde oluyor. Bana sorarsanız buradaki görüntü bile bizim 5. etap sonrasında gördüğümüz görüntülerden daha kabul edilebilir. Sakın yanlış anlamayın, tabii ki sporun geleneklerinin olduğu gibi uygulanmasını ve modern bir şekilde kutlamaların gerçekleşmesini istiyorum, yani aynı ilk 4 etapta gördüğümüz gibi. Ama 5. etap podyum töreninde gördüğümüz görüntüler hakikaten çok acıydı. Burada en azından olacaklar belli ve bunu iki taraf da biliyor ve beklendiği gibi uygulanıyor. Podyumda duraklamalar, nahoş anlar oluşmuyor.

Bir hatırlatma yapayım, 5. etabın podyum töreni görüntülerine geçmeden Eurosport yarıştan yayını kesmişti, eğer töreni gösteriyor olsalardı bu olayın basındaki yankısı çok daha büyük olabilirdi. Bugünkü 6. etapta Meryem Ana tırmanışını beklediğimiz kadar, sanırım podyum törenini de bekliyor olacağız. Acaba başkanın söylediği gibi tekrardan NORMALE mi dönülecek yoksa 5. etabın bir tekrarı mı olacak?

NOT: Dikkat edenler fark etmiştir, görüntüler arasında Türkiye Güzellikleri klasmanının lideri Mikhail Ignatiev’in (Katusha) görüntüleri yer almıyor. Kendisi son olarak podyuma çağırıldı ama o podyumdayken TRT podyumu değil yorumcuları gösterdiği için o kısmı göremedik. Eğer orada ne olduğunu bilen/gören varsa yorum olarak yazabilirlerse çok sevinirim.