Profesyonel Bisikletçiler Kaç Para Kazanıyor? Maaşlar Nasıl Belirleniyor?

Üç haftalık büyük turlar, haftalık yarışlar, zorlu klasikler ve muhtemelen yılda 10,000 kilometreden fazla yarış. En zoru değilse bile profesyonel bisiklet şüphesiz ki en zorlu sporlardan biri, peki ama bisikletçiler bu emeklerinin karşılığında ne kadar kazanıyor?

CyclingTips bu konu hakkında iki bisikletçi menajeri ile konuştu, Paul de Geyter ve Ken Sommer. De Geyter, Tom Boonen, Tejay Van Garderen, Jan Bakelants, Greg Van Avermaet, Maxime Bouet, Matt Goss ve Luke Durbridge’in dahil olduğu geniş bir bisikletçi grubunun menajerliğini yapıyor.

Sommer ise Cervelo Test Team’in eski bisikletçisi Joao Correia ile birlikte Corso menejerlik şirketinde çalışıyor ve Gerald Ciolek, Laurens ten Dam, Linus Gerdemann, Ted King ve Evelyn Stevens gibi bisikletçilerin temsilciliğini yapıyor.

İkisinin de sporun bu fazla gündeme gelmeyen yanı hakkında ve maaşların sadece alınan sonuçlara bağlı olmadığını gösteren önemli bilgileri vardı. Temel sayılardan konuşarak başlayalım. UCI kuralları maksimum maaş konusunda bir sınır belirtmese de takımların ödemesi gereken minimum maaşları açıkça belirtiyor.

WorldTour takımları bisikletçilerine senelik minimum 36.300 Euro ödeme yapmak zorunda. “Neo-pro”larda ise bu taban sınır 29.370 Euro’ya düşüyor.

Pro Continental takımlarda ise minimum senelik ücret 30.250 Euro, “neo-pro”lar için de 25.300 Euro. Bunu belirtmekle beraber, bisikletçiler ve menajerlerden bu kurallara bazı zamanlarda uyulmadığı konusunda duyumlar aldığımızı da eklememiz yerinde olur.

Sommer’a göre “neo-pro”ların çoğu kariyelerine minimum ücretle başlıyor ama amatör seviyede önemli başarılar elde edenler daha da fazlasını kazanabiliyor. “23 yaş altı seviyede yarışlar kazanabilen iyi bir bisikletçiniz varsa ya da 23 yaş altı olmasına rağmen profesyonel bisikletçilerle yarıştıysa ve kimi zaman onları geride bırakma başarısını gösterebildiyse durum farklı olabilir.”

“Dünya şampiyonalarında iyi sonuç alan ya da Tour de l’Avenir’i kazanan bisikletçiler için de aynısı geçerli. Bu durumlarda maaş altı haneli sayılara çıkabilir ama bu neo-pro’lar için çok yüksek bir ücret, çoğu neo-pro standart maaşla kariyerlerine başlıyor.”

De Geyter, “neo-pro”lar dışındaki bisikletçilerin dikkate değer bir kısmının da bu düzeyde maaşlar aldığını söyledi. “Çok kolay bir sezon olmadı. Tahminime göre pelotonun yüzde 30 ila 40’ının maaşları minimum ücrete yakındı” diyen De Geyter, bu orana Pro Continental takımları da dahil ettiğini söyledi. “Örneğin Topsport Vlaanderen’de herkes ya minimum ya da minimuma yakın ücret alıyor.”

“Sadece WorldTour takımlarına bakarsak bu oranın yüzde 10 olduğunu söyleyebilirim.” Sporun zorluğunu ve sporcuların evlerinden uzakta geçirdiği zamanı düşünürsek bu acı bir gerçek.

Quintana, Tour de l’Avenir’i 2010 yılında kazandıktan sonra profesyonel kariyerinde zaferler elde etmeye devam etti.

 

Bir Üst Seviye

Bu bisikletçileri bir kenara bırakırsak maaşlar anlaşılabileceği gibi sporcunun becerileri, aldığı sonuçlar ve potensiyeline göre değişiklilk gösterir. Sadece takım liderleri için yarışan ve kendileri yarış kazanmayan domestiklerin çok büyük kontratlar alamayacağını belirten Sommer bu durumun daha başarılı domestikler için farklı olabileceğini de ekledi.

Sommer’in tahminine göre en üst düzey domestikler, diğer bir deyişle başka takımlarda kazanmaya oynayabilecek ama bisiklet sporunun önemli yıldızları için yardımcı rolünü üstlenmiş bisikletçiler 300.000-400.000 Euro civarı ücretler alabilir.

Maaşlar konusunda tahmini bir bilgi verme konusunda daha isteksiz olan De Geyter ise “Bu konuda çok fazla karışık faktör var ve bu yüzden herhangi bir bisikletçinin ne kadar kazandığını kestirmek güç” dedi. “Sayılarla ilgili en önemli problem miktarın çok sayıda etmene bağlı olması.

Sporcunun uyruğu önemli bir faktör, örneğin: eğer iyi bir Fransız domestikseniz Fransız takımlarının size ihtiyacı varsa Litvanyalı bir domestikten daha değerlisiniz.

“Domestiğin ne tarz bir yardımcı olduğunu da hesaba katmak gerekir. Sprint etaplarında takımın ana sprinterinin son yardımcısı (lead-out), ya da dağlık etaplarda domestik olabilirsiniz. Eğer ikincisiyseniz bu sefer dağlarda favoriler grubuyla ne kadar kalabildiğiniz önem kazanıyor. Hangi bisikletçinin ne kadar kazandığını söylemek güç.

“Richie Porte bir bakıma domestik. Tahmin edebileceğiniz gibi onun seviyesindeki bisikletçilerin kazandıkları ilk 100 kilometrede domestiklik yapan bisikletçilerin kazançlarından farklı.”

 

Tek Seferlik Başarı vs. Yükselen Trend

Podyumun üst sıralarındaki bisikletçilere bakalım, beklenileceği gibi onların maaşları yardımcıların kazandıklarından fazla. Yine de onların arasında da önemli bir çeşitlilik söz konusu.

Sommer, klasik kazanan bisikletçileri ikiye ayrıyor, Paris-Roubaix, Ronde van Vlaanderen ve Milan-Sanremo kazananları ile Il Lombardia ve Clasica San Sebastian kazananları. Onun görüşüne göre ilk üç yarışı kazanan bisikletçi diğer klasik yarışları kazananlardan daha fazla maaş alabilir.

Kendisinden ortalama bir rakam istediğimizde Sommer, Roubaix’yi kazanan bir domestiğin 300.000 Euro’luk bir kontrata imza atabileceğini söyledi.

Sommer ayrıca Roubaix’yi kazanıp aynı zamanda da Ronde gibi yarışlarda podyum yapan ve diğer tek günlük yarışlarda düzenli olarak ilk 10’a giren bisikletçilerin maaşlarının yarım milyon Euro’ya çıkabileceğini söyledi.

Şüphesiz Boonen ve Cancellara, pelotonun en çok kazananları arasında

 

Büyük Tur Etapları vs. Klasikler

Sommer bir klasik kazanmanın bisikletçiye Büyük Tur etabı kazanmaktan daha fazla maddi getirisi olduğunu söyledi. Sebep mi?

Favori olmayan bisikletçinin haftalık yarışlarda bir etap kazanma şansının çok daha fazla olması. Sommer bu durumu kaçış grubunun kazandığı bir etap örneği ile açıkladı. “20 Tour de France etabından, GK için önemi olmadığından ötürü,  pelotonun kaçış grubuna bıraktığı üç ya da dört etap olabilir. Klasiklerde şansı olmayan bisikletçilerin bu etaplarda kazanma şansı var.”

Klasikleri göz önüne aldığımızda erken oluşan bir kaçış grubu 40 seferde bir kez kazanabilir. Bir büyük turda bu oran çok daha yüksek olacaktır. Ama Tour de France’da bir zirve finişini kaçışla değil de diğer iyi tırmanışçıları geçerek kazandıysanız o zaman durum farklı. Etap zaferleri arasındaki farkı kavramalısınız.”

Sommer ayrıca büyük turlar arasındaki farka da dikkat çekti: “Vuelta’da kazanılan bir kaçış etabının size bir sonraki sezon büyük bir kontrat getireceğinin garantisi yok. Yılın o zamanının da bu duruma etkisi var tabii, Vuelta başlamadan takımlardaki boş pozisyonlar çoktan doldulurmuş oluyor.”

Tour’un dağlık bir etabında genel klasman bisikletçilerini geçen bisikletçiler için durum çok farklı. Sommer bu bisikletçilerin altı haneli bir maaş kontratı yapmamasına çok şaşırcağını söyledi. Hatta Sommer önemli yıldızları geride bırakmayı başaran bir genç bisikletçinin sonraki sezon 250.000-300.000 Euro kazanabileceğini söyledi.

İşin mantığı ilginç. Durum sadece başarıyla ve aynı şeyin tekrarlanma ihtimaliyle ilgili değil, böyle bir zaferin neyin işareti olduğuyla da ilgili. “Eğer dünyadaki en iyi bisikletçilere karşı zirve finişi kazanıyorsanız bu sizin potansiyeliniz olduğunu gösterir,” diyen Sommer bunun normal olarak size büyük turların genel klasmanında başarılı olma potansiyeli verdiğini söyledi.

Blel Kadri, 2014 Tour de France’ında kaçış grubundan etap zaferine uzanarak, Fransızların bu yıl Tour’da kazandığı ilk etaba imzasını atmıştı

 

Momentumu Dikkate Almak

Hem Sommer hem de De Geyter momentumun önemli bir konu olduğunu düşünüyor. Bisikletçinin kariyeri yükselişte ve o yönde devam etmesi muhtemel mi? Kariyerinin en iyi noktasında mı? Biraz şans ve iyi bir zamanlamayla mı zafer kazanıyor? Bu gibi değerlendirmeler bisikletçinin değeri konusunda göz önüne alınan önemli etkenler.

De Geyter’e göre mevzubahis bisikletçi Tom Boonen ise bu pek fark yaratmaz, o zaten en üst seviyede. “Tour’da etap kazanan bir domestikseniz yine göz önüne alınacak durumlar var; 34 yaşında bir bisikletçi için bunun pek fark yaratacağından emin değilim.”

“Ama bisikletçi eğer 22 yaşındaysa takımlar doğal olarak potansiyeli görecek ve onun için daha fazla ödeme yapmaya açık olacak.”

Ancak De Geyter bunların kesin rakamlar olmadığının altını çizdi. “Önünüzde Tour’da bir etap zaferinin 500 bin, Giro ve Vuelta’da bir zaferin 350 bin euro değerinde olduğunu yazan bir menü yok. Bunun nedeni her durumun birbirinden farklı olması.”

“Çok iyi bisikletçilerin de kontrat almakta zorlandığını görebilirsiniz. Sezon başında belirli bisikletçilerin kontrat almakta zorlanacağını söylesem inanmazdınız ama şimdi bazı bisikletçiler için durum bu.”

“Jan Bakelants’ı örnek alalım. 2013’te Tour de France etabı kazanmasına rağmen Patrick Lefevere’in takımında yer bulabilmek için yalvarmak zorunda kaldı. Bu hiçbir şeyin garanti olmadığının en önemli kanıtı.”

“Etap kazandı, sarı mayoyu giydi ve Belçika’da ulusal kahramandı ama günün sonunda alması gerekeni alamadı.”

Chris Horner örneği de dikkate alınmalı. 2013’te Vuelta’yı kazanmasına rağmen son iki sezonun sonunda kontrat almak için uğraşması gerekti. Yaşı tabii ki önemli bir faktör ama bu durumda imaj da etkili. Bazı takımlar kariyer zirvesine 40’lı yaşlarında çıkan bir bisikletçi konusunda tedirgin davranıyor.

Chris Horner, hepinizin bildiği gibi 2013 Vuelta’sını oldukça sürpriz bir şekilde kazandıktan sonra 2014 için kendine kontrat bulmakta epey zorlanmış ve sonunda Lampre ile anlaşmıştı. 2015 için ise durum daha vahim oldu. Horner ancak kendine kıtasal takım Airgas Safeway Cycling’te yer bulabildi.

 

Genel Klasman Adayları ve Üst Düzey Sprinterler

İki menajer de büyük kazançların nerede olduğu konusunda hemfikirler: Tour de France’da GK adayları ve Mark Cavendish ya da Marcel Kittel gibi düzenli olarak büyük tur etapları kazanabilen bisikletçiler. De Geyter bu kategoriye girenlerin ve üst düzey klasik bisikletçilerinin senede bir milyon Euro’dan fazla kazandığını söyledi.

Sommer bu paraları kazanan bisikletçilerin üçe ayrıldığını düşünüyor. “Bir sprinter olarak senede bir milyon almak için sürekli olarak kazanan bisikletçilerden biri olmalı ve sezon boyunca garanti zaferler elde etmelisiniz.”

“Eğer klasik bisikletçisiyseniz takıma her sene bir klasik kazanabileceğinizi ya da kötü bir yılınızda birkaç defa podyum yapabileceğinizin garantisini vermelisiniz”.

“Üçüncü kategori ise Tour de France ya da Giro’da podyum hedefleyen bisikletçiler. O bisikletçilerin hepsinin yedi haneli kontratları var. O seviyede değilseniz o paraları kazanmanız zor.”

İki menajer de sürkeli olarak ‘X bisikletçi Y ücret alıyor’ denkleminin o kadar da basit olmadığının altını çizdi. Oyunda çok fazla etken var ve bunlar bisikletçinin bir takım için çekiciliğini ve mevcut parasal kaynağı etkiliyor.

De Geyter’e göre önemli faktörlerden ilki uyruk. Bisikletiçinin uyruğunun yanı sıra yaşı ve daha ne kadar potansiyeli olduğu da önemli.

“İmaj da önemli bir etken. Yılın hangi zamanında olduğunu da göze almalısın. Takımlarda ne kadar boş pozisyon var ve takımların bütçeleri nasıl?” De Geyter ayrıca “X Faktör” diyebileceğimiz bir durumun da göz önünde tutulması gerektiğini söyledi. “Bu faktöre biz ofiste ‘sezonun gözdesi’ diyoruz, herkesin takımında görmek istediği bisikletçi.

“Eğer bir bisikletçinin peşinde birkaç takım varsa bu bisikletçinin değerini önemli şekilde etkiler.” Tabii ki menajerin de rolü önemli. Menajerin işi bisikletçi için en uygun yeri bulmak ve aynı zamanda da değerini mümkün olduğunca arttırmak. Bu ne zaman bir hamle yapıp ne zaman beklenmesini söyleyen bir içgüdü gerektirir.

De Geyter’e göre kontrat pazarlıklarında ana konu momentumun nerede olduğunu sezebilmek, “anlaşmayı tamamlamak için doğru zamanı iyi tahmin edersen anlaşmadan en karlı şekilde çıkarsın.”

Herhalde kimse Kittel’in eve ekmek götürmekte zorlandığını düşünmüyor, değil mi?

 

Önemli Not: Bu yazının orijinali CyclingTips sitesinde yayınlanmıştır. Sevgili Ali Çolak tarafından dilimize kazandırılmıştır.

 

Fotoğraflar

• http://velonews.competitor.com/2013/04/news/tom-boonen-to-return-at-amgen-tour-of-california_283726
• http://velonews.competitor.com/2013/12/analysis/velo-awards-nairo-quintana-breakthrough-climber-of-the-year_311005
• http://matmitchellcycling.wordpress.com/2014/02/21/chris-horner-do-we-believe-in-miracles/
• http://www.theaustralian.com.au/sport/cycling/blel-kadri-wins-tour-de-france-8th-stage-and-richie-porte-stays-with-leaders/story-fn8sc2wz-1226987072685?nk=129d992f4f30d70318c1aa5e4f0ac286
• http://velonews.competitor.com/2014/01/news/marcel-kittel-pips-andre-griepel-in-peoples-choice-classic_313864
• http://www.tinkoffsaxo.com/media/photo-gallery-tinkoff-saxo-2015-kit-presentation/