Bisiklet sporu tarihi en köklü sporlardan biri, bunu hepimiz biliyoruz. Günümüzde her yıl düzenlenen spor müsabakaları içerisinde en büyük olarak kabul edilen Fransa Turu’na sahibiz. Fransa Turu ilk defa 1903’te düzenlendi ve dünya savaşları dışında da her sene koşuldu, 2013 yılında da 100. yarışı kutladık. Bunun yanında Liege – Bastogne – Liege gibi bir anıtsal klasik var ki, temelleri 1892’ye dayanıyor.

Tabii sadece yarışların ne kadar eskiye gittiği değil önemli olan. Kışın karda, yağmurda, çamurda, yazın 40 derecelere varan koşullarda, her gün yüzlerce kilometre pedal çevirilen bir sporda efsaneleşen yarışlar, etaplar oldukça fazla sayıda. Elde ettikleri başarılar, kazanma hırsları ve bazı durumlarda insanlık sınırlarına meydan okuyan bisikletçilerin hayatları da efsaneleşen yarışlar gibi onlarca yıldır anlatılageliyor.

Durum böyle olunca da bu konuları işleyen çeşitli belgeseller ve kitaplar görebiliyoruz. Belgesel anlamında aslında hala kat edilmesi gereken bir yol olduğunu düşünüyorum. Daha fazla sayıda, daha kapsamlı belgeseller izleyebilmek isterdim. Zira hala ele alınmamış o kadar efsane ve insanlara ilham olabilecek o kadar çok anı var ki…

Benim bisiklet kitaplığından bir görüntü

Gelin biz belgeselleri şimdilik bir kenara bırakalım ve kitaplara odaklanalım. Kitap konusunda belgesellere kıyasla oldukça iyi durumdayız. Tabii bütün dünyada çıkan bisiklet kitapları için söylüyorum. Yoksa pergeli Türkçe yazılan veya Türkçe’ye çevrilmiş olan kitaplarla sınırlandırdığımızda, elimizde bir elin parmaklarından daha az sayıda bir kitap kalıyor. Yanlış anlaşılmasın burada kastettiğim kitaplar profesyonel yol yarışları ve bisikletçileri hakkında yazılanlar, yani bizim gibi amatörlerin, gezginlerin yazdığı kitapları saymıyorum.

Her ne kadar bisiklet sporu hakkında olmasa da Türkçe bisiklet edebiyatı oldukça sınırlı olduğu için, bisiklet hakkında yazılmış Türkçe kitaplarımızın da inceleme yazılarını yazacağım. Ama sonuçta bu kitaplar Türkçe olduğu için, bunları kitapçılarda veya internette bulmak çok zor değil. O nedenle gelin biz yabancı dilde (çoğunlukla İngilizce) yazılmış bisiklet sporu kitaplarını nereden alabileceğimize odaklanalım.

Bu konuda izleyebileceğimiz birkaç yol mevcut. Bunu bir yazı serisi olarak yayınlamaya karar verdim. Serinin ilk yazısı ise:

Türkçe’ye Çevrilenler Kitaplar

Yabancı dilde yazılıp Türkçe’ye çevrilecek kadar değerli bulunan kitapları düşündüğümde aklıma 2 tanesi geliyor. İkisi de artık adını tebessümle anamadığımız Lance Armstrong’un kitapları.

• İlki orijinal adı “It’s Not About the Bike” olan ve ülkemizde Yaşama Çevrilen Pedal adıyla çıkan kitap (Kitapyurdu)
• İkincisi de orijinal adı “Every Moment Counts” olan ve ülkemizde Her Saniye Değerlidir adıyla çıkan kitap (Kitapyurdu)

Bu iki kitabı da herhangi bir Türkçe kitabı alabildiğiniz sitelerden tedarik etmeniz mümkün. Tabii kitapların ilk yayınlanma tarihlerinin üzerinden ciddi bir zaman geçtiği ve Armstrong’un günümüzdeki durumu aşikâr olduğundan artık eskisi kadar yaygın değil bu kitaplar. Yukarıda Kitapyurdu linklerini verdim. Bunun yanında İdefix, D&R, Pandora gibi sitelere de başvurabilirsiniz.

   

Yukarıda da kısaca belirttiğim gibi şu anda bu satırları okuyorsanız, yüksek ihtimalle son iki senede Armstrong hakkında öğrendiğimizi gerçeklerden de az çok haberiniz vardır. Bu da özetle bu iki kitabın da artık pek fazla bir öneminin kalmadığını işaret ediyor bize. Hatta yurt dışında Armstrong’un bu kitaplarının kitapçılarda Spor reyonundan Fantastik (Kurgu) reyonuna alındığı haberleri yapılmıştı. Bence haklılar. :)

Kısaca özetlemek gerekirse, bu iki kitabı yukarıda yazdığım nedenlerden ötürü bir kenara bırakırsak, maalesef günümüzde Türkçe’ye çevrilmiş bir bisiklet sporu kitabı bulunmamakta. Durum daha kötü olamazdı. Bu aynı zamanda şu demek oluyor eğer herhangi bir yabancı dil bilmiyorsanız, bisiklet sporu hakkında bir kitap okumanız mümkün değil. Bu konuda yayıncılara her ne kadar hayıflanmak istesem de oturup biraz mantıklı düşündüğümde bundan vazgeçme noktasına geliyorum. Nedesi ise oldukça basit. Sonuçta bu işi kâr amaçlı yapıyorlar ve bisiklet sporu kitaplarının haklarını alıp Türkçe’ye çevirdikten sonra yeterli sayıda satmasını beklemek durumundalar. Muhtelemen ülkemizde bu giderleri karşılayabilecek seviyede bir gelir getirecek kadar satış yapmak çok olası olmayabilir. Bu gerçek biraz acı ama kabul edip buna çareler üretmekten başka çaremiz yok.

Yazı serimizin ilkini burada noktalayalım. Artık bir bisiklet sporu kitabı okumak istiyorsak yabancı dil bilmemiz gerektiğini anladık. Takip eden yazılarda bu konuda neler yapabileceğimize bakalım.

Not: Twitter’da Türkçe’ye çevrilmiş bisiklet sporu kitapları konusunu açtığımda, Tahir Mete Artar, William Fotheringham’ın Fallen Angel kitabının da Türkçe’ye çevrildiğini hatırladığını söyledi. Ben de gidip birkaç siteye baktım ama maalesef hiçbirinde rastlayamadım. Eğer denk gelen olursa lütfen yorum olarak kaynağı paylaşsın.

Kaynaklar

• http://urun.gittigidiyor.com/kitap-dergi/yasama-cevrilen-pedal-lange-armstrong-41209349
• http://sidarozdogan.net/kitap12.html
• http://observer.com/2013/01/lance-armstrong-books-moved-to-fiction-section-in-libraries/
• http://picstories.blogspot.com.tr/

Sayfanın oluşturulma tarihi: 05 Mart 2014
Sayfanın son güncellenme tarihi: 06 Mart 2014