Tour’da En İyilere Diz Çöktürmek

Angers’teki prolog etabında, Merckx, son şampiyon olarak sarı mayoyu giyip mesaj gönderme fırsatını değerlendirmek istedi. Sadece 7 kilometrelik etapta, ikinci sıradaki Raymond Poulidor’a 12, Joop Zoetemelk’e 13 ve bir önceki senenin büyük tehdidi Luis Ocaña’ya 15 saniye fark atmıştı. Merckx günü başladığı gibi bitirdi, sarı mayoyu (maillot jaune) giymiş bir biçimde.

Cyrille Guimard yetenekli bir sprinterdi ve birinci etapta zafere sprint attığında sarı mayoyu eline geçirmişti. 4 Temmuz’daki etap 3b, Merckx’in takımı Molteni’nin kazandığı bir zamana karşıydı. Etap galibiyeti Merckx’e 20 saniye bonus vererek sarı mayoya geri dönmesini sağladı; ancak Merckx sarı mayoyu çok uzun süre tutamadı. Bir gün sonrasında, Guimard geri dönmüştü ve Royan’a karşı kazandığı sprint mücadelesi, sarı mayoyu ikinci kez giymesini sağlamıştı.

Bir sonraki gün, düz ve sprinterlere uygun 134 kilometrelik bir etap ve prolog benzeri bir zamana karşıyla (13 km) birlikte iki etaptan oluşuyordu. Tabii ki Merckx zamana karşıyı aldı ancak Guimard’dan sarı mayoyu alacak kadar zaman kazanamamıştı. Merckx’in sarı mayo için, Pireneler’deki ikinci gün olan sekizinci etabı beklemesi gerekiyordu. Guimard’dan 11 saniye gerideydi; ama daha önemlisi, Ocaña’nın 51 saniye önündeydi.

Yedinci etap ilk dağlık etaptı ve Col d’Aubisque’ten geçiliyordu. İniş sırasında kaza yapan Ocaña, Bernard Thévenet’in de düşmesine sebep olmuştu. Ocaña finiş çizgisini geçtiğinde Merckx’ten 1 dakika 49 saniye fark yemişti. Pau’dan Luchon’a olan sekizinci etap, Tourmalet, Aspin ve Peyresourde’dan geçen klasik bir Pireneler etabıydı. Van Impe, Peyresourde’da atak yaptığında, Merckx’in takip edip Ocaña’nın takip edememesi sürpriz olmuştu. Bitişteki fark sadece 8 saniyeydi, ancak Merckx’in gücü hakkında söylenilenler düşünülünce, fark 8 dakika da olabilirdi.

Guimard etabı Merckx’in üç dakikadan fazla gerisinden bitirince, Merckx tekrardan sarı mayoyu giymişti. Yamyam yarışın sonuna kadar sarı mayoyu bir daha bırakmayacaktı.

İki dağlık etaptan sonra –Mont Ventoux zirvesinde biten 11. etap ve Orcières’de biten 12. etap– 13. etap klasik bir Alpler etabıydı. Günün ilk tırmanışı Vars’dı. O tırmanışı, Fausto Coppi’yi zamanının en iyi tırmanışçısı olarak anılmasına yardım eden Izoard tırmanışı takip ediyordu. Merckx için bile, Briançon’da kazanmak için istemek yeterli olmayabilirdi.

Molteni takım arkadaşlarını demiryolunda peşi sıra gelen rayların muntazamlığıyla tek tek kullandı ve bu, grupta sadece 16 kişi kalana kadar devam etti. Raymond Delisle Vars’da atak yaptı. Bu atağa Merckx’ten cevap gelince Ocaña geride kaldı. Izoard’da daha önce yarışmamasına rağmen, Merckx Guimard’ı kullanılmış bir sıcak su torbası gibi bir kenara fırlattı ve Briançon inişinde dört kişilik kaçış grubuyla (Guimard, Poulidor, van Impe ve Felice Gimondi) arasındaki mesafeyi 1 dakika 30 saniyede tuttu. Ocaña, (hakkını yemeyelim) bitiş çizgisini sadece 10 saniye gerilerinden geçmeyi başardı.

Bir sonraki gün, sevgiliden telefon mesajıyla ayrılmak kadar acımasızdı. 14a etabında, Briançon’dan çıkılıp Col du Galibier zirvesi geçildikten sonra kış sporları şehri Vallorie’de bitiyordu. Çoğunluğu yokuş yukarı olan 51 kilometrelik bir etaptı. Bisikletçiler 14b etabında Vallore’den ayrıldı. 4 kilometrelik kısa Télégraphe tırmanışını geçtikten sonra, the Grand Cucheron ve the Granier tırmanışından hemen önce vadiye indiler. 14a etabında eksik kalan kilometreleri, 151 kilometresiyle 14b etabı tamamlamıştı.

Joop Zoetemelk Galibier zirvesindeki ilk kişiydi; ancak hala 17 kilometrelik bir iniş olduğu için bu başarısının hiçbir değeri yoktu. Merckx Zoetemelk’i, şahinin serçeyi havada yakalaması gibi geride bıraktı ve Hollandalıya karşı zafer sprintini attı.

O öğleden sonra, liderler son tırmanışın son 5 kilometresine kadar ayrılmadılar. Son 5 kilometrede, Merckx, Guimard, Gimondi, Zoetemelk, van Impe ve diğer üçlü lider grubun geriye kalanlarından ayrıldılar. Finişte Guimard zaferi, bir deste kağıttan daha ince bir mesafeyle Merckx’ten aldı. Granier’deki acımasız tempo artışını takip edemeyen Ocaña, bitiş çizgisini 33. sırada geçti ve Guimard’dan 5 dakika 19 saniye fark yedi. Ocaña’nın sarı mayo için hayalleri, yaz güneşinde buharlaşan bir su birikintisinden farksızdı. Yarıştan çekildi ve akciğer enfeksiyonu olduğu söyledi.

Bundan sonrasında Merckx’in en büyük rakibi, bir sonraki günün Aix-les-Bains’de Mont Revard zirvesine giden etabı alan Guimard’dı. Merckx kazanıyor gibi görünüyordu ve kutlama yapmak için elini havaya kaldırmıştı ancak Guimard son anda bisikletiyle öne son bir hamle yapıp etabı aldı ve Merckx’i utandırmayı başardı. Genel klasmanda Merckx’e en yakın Guimard’dı ancak tehdit çok uzun sürmeyecekti.

Bir geçiş etabını takiben, yarışın son dağlık etabı Ballon d’Alsace tırmanışıydı. Yarış boyunca diğer bisikletçilerden gizlese de, Guimard diz ağrısı yüzünden yarış boyunca acı çekmişti. Ağrısı liderlerle kalmasına izin vermedi ve etabı 2 dakika geride bitirdi. Bir sonraki etaba sadece 10 kilometre sonra çekilmek için başlayacaktı. Merckx, Versailles zamana karşısını kazanmış olmasına rağmen, yarış Guimard’ın bisikletinden indiği anda bitmişti. Merckx’e Felice Gimondi önünde yarışı kazandıran fark 10 dakika 41 saniyeydi.

Merckx yeşil mayoyu da Guimard’ın yarıştan çekilmesinden sonra kazanmıştı. Fransız, yeşil mayoyu prologta sırtına geçiren Merckx’ten birinci etapta almıştı. Guimard, mayosunu Merckx’e takdim etmek için podyuma çıkmıştı ancak Merkcx mayonun en başından beri Guimard’a ait olduğunu söyleyerek kendisine iade etti.

Dünya Şampiyonası

Tour’u takip eden haftada, Merckx’in tatile benzer yaptığı tek şey tüm sezondaki iki abondonesinden biriydi. Tour’un bitişinin ertesi gününden, Ağustos’un 1’ine kadar Merckx ilk 10’da bitirdiği 4 yarışın yanında, Tour sonrası kriteryumlarında üç zafer elde etti. Sonrasında da Gap’teki Yol Bisikleti Dünya Şampiyonası için dört günlük bir ara verdi.

Dünya Şampiyonası’nda, Merckx yedi bisikletçiden oluşan kazanan grubun oluşmasına katkıda bulundu. Grupta Merckx’le birlikle Guimard (diz sakatlığından dönmüş bir biçimde!), Zoetemelk, Franco Bitossi, Marino Basso, Michele Cancelli ve Leif Mortersen vardı. Bitişe 5 kilometreden daha az kalmışken, Guimard atak yaptı. Bitossi peşine takılmasına rağmen, Guimard için çalışmak istemedi. Guimard yavaşladı ve tekrardan gruba yakalandılar. Grubun yakaladığı anda Bitossi atak yaptı.

Sonra yaşananları kelimelerle tarif etmek pek mümkün değil. Bitossi’nin İtalya Ulusal Takımı’ndan takım arkadaşı Basso takibe başladı. Hemen sonrasında Merckx, Guimard ve Zoetelmelk’i kendisine yardım etmeleri konusunda ikna etti. Bitiş çizgisinde, Basso Bitossi’yi çok küçük bir farkla geçerek birinci olurken, Guimard da Merckx’i bronz madalya mücadelesinde geride bıraktı. Çok yakındı.

Sezon Sonu ve Saat Rekoru

Dünya Şampiyonası’nı takiben, Merckx yarış programını gevşetmedi. Giro di Lombardia’ya kadar olan iki aylık sürede 28 kez yarıştı, 16 galibiyet aldı ve 8 defa da ilk 10 derecesi elde etti.

Lombardia, Tour de France’ın ana kahramanlarını yine birbirlerine karşı getirdi, ancak bu sefer sonuç Paris’te görülmesi beklendiği gibi oldu. Merckx, Guimard ve Gimondi’nin olduğu gruptan atak yaparak, yarışı 1’27” önlerinde tamamladı. Guimard da Gimondi’ye karşı sprinti kazandı.

Merckx’in sezonu hala bitmemişti. Sezon bitimine kadar 4 kere daha yarıştı. Üçünü kazandı, diğerinde de ikinci oldu. Sadece o arada sekiz günlük bir ara verdi. Bu arada da saat rekorunu kırmak için Mexico City’e gitti.

Yamyam sadece saat rekorunu değil aynı zamanda 10 ve 20 km rekorlarını da denemeye karar vermişti. Bu üç rekorun da sahibi olan Ole Ritter, bu rekorları ayrı sürüşlerde kırmıştı, hırsla tek seferde saldırmamıştı. Merckx daha önce sadece 19 kişinin başarabildiği bir başarıya imza atarak saat rekorunun derecesini geliştirdi.

Merckx, Ritter’in 10 km rekorunu 19 saniyeyle, 20 km rekorunu da 11 saniyeyle kırdı. Merckx’in 49,431 kilometrelik derecesiyle, Ritter’ın 48,653 kilometrelik derecesi bir kilometre geride kalmış oldu. Bu derece artışı, 1913’te Oscar Egg’in kırdığı 43,525’lik rekordan itibaren 17 rekor içindeki en büyük artıştı.

1972 sezonunu olağanüstü yapan, eşsiz olmasına rağmen, Merckx’in kazanma oranı değildi. 137 yarıştan 51’ini kazanması Merckx’e %37’lik bir zafer oranı veriyordu. Ama ilk üçte bitirdiği yarışlar değerlendirildiğinde, başarı oranı inanılmaz bir şekilde %57’ye çıkıyordu. Sadece bir sezon boyunca katıldığınız yarışların yarısında podyuma çıktığınızı düşünün. Bir insan kaç tane devasa şampanya şişesi çalkalayabilir ki?

Merckx’in daha fazla kazandığı bir sezon da olmuştu; ama 1972 sezonunu, Merckx’in en iyi sezonu yapan sebep basitti: Alkışlanacak bir kariyerin zaferlerini, tek sezona sığdırmayı başarmıştı: İki büyük tur, üç anıtsal klasik ve saat rekoru. Coppi ve Anquetil de Giro-Tour dublesi yapmış olmalarına ve saat rekorunu kırmalarına rağmen, Merkcx bu üçünü aynı sene içinde başaran ilk ve tek bisikletçi olmuştu. Bazılarının dikkat çektiği gibi, bütün pelotonu yendikten sonra, saat rekorunu daha önce yenemediği tek kişiyi yenmek için denemişti: Kendisini.

Sayılarla 1972 Sezonu

Aşağıdaki listede Merckx’in 1972 sezonu boyunca katıldığı yarışlar ve aldığı sonuçlar yer alıyor. Bu sonuçları elde etmek için, Merckx 127 günde 139 kere yarışmak zorunda kaldı. (Editör notu: karşılaştırma için, 2015 World Tour takviminde 148 yarış günü var ve bazı yarışlar çakışıyor. Aynı zamanda 2014’te en fazla gün yarışan isim Tom Veelers ve kendisi bir domestik. Büyük tur favorilerinden örnek verecek olursak Contador 66, Nibali 73, Quintana 61 ve Froome sadece 54 gün yarıştı.) Peşi sıra günlerde yarışabilmek adına bir yarıştan diğerine ulaşmak için katlanmak zorunda olduğu uzun aktarmalar göz önünde bulundurulduğunda başarıları daha da inanılmaz bir hal alıyor.

Şubat/Mart/Nisan [28 gün]

2/20 Trofeo Laigueglia (2)

Tour of Sardinia (GK’de 37.)
2/27 Stage 1 (ana grup)
2/28 Stage 2 (7)
2/29 Stage 3 (ana grup)
3/1 Stage 4 (45)
3/2 Stage 5 (5)

3/4 Circuit Het Volk (1)

Paris-Nice (GK’de 2.)
3/9 Prologue (1)
3/10 Stage 1 (4)
3/11 Stage 2 (1)
3/12 Stage 3a (15)
3/13 Stage 4a (20) – Stage 4b (4)
3/14 Stage 5 (1)
3/15 Stage 6 (4)
3/16 Stage 7a (8) – Stage 7b (2)

3/18 Milan-San Remo (1)
3/19 Pontoglio (2)
3/20 Petite-Foret(2)
3/20 Valenciennes (2)
3/25 Harelbeke E3 GP (2)
3/26 Fleche Brabançonne (1)
4/2 Gavardo (7)
4/3 San Martino (2)
4/9 Tour of Flanders (7)
4/12 Ghent-Wevelgem (3)
4/16 Paris-Roubaix (7)
4/20 Liège–Bastogne–Liège (1)
4/23 La Flèche Wallonne (1)

Mayıs/Haziran [34 gün]

5/1 Henninger Turm (2)
5/6 Momignies (1)
5/11 Nandrin (8)
5/16 Mirandola (5)

Giro d’Italia (GK’de 1.)
5/21 Stage 1 (12)
5/22 Stage 2 (4)
5/23 Stage 3 (2)
5/24 Stage 4a (5) – Stage 4b (35)
5/25 Stage 5 (4)
5/26 Stage 6 (19)
5/27 Stage 7 (2)
5/28 Stage 8 (28)
5/29 Stage 9 (8)
5/31 Stage 10 (7)
6/1 Stage 11 (14)
6/2 Stage 12 (TT) (1)
6/3 Stage 13 (26)
6/4 Stage 14 (1)
6/6 Stage 15 (34)
6/7 Stage 16 (1)
6/9 Stage 17a (3) – Stage 17b (30)
6/10 Stage 18a (17) – Stage 18b (TT) (1)
6/11 Stage 19 (10);

6/12 Castelfranco-Veneto (1)
6/13 Busto Arsizio (2)
6/14 Mantua (2)
6/15 Monsummano (2)
6/16 Rimini (1)
6/16 Poggio a Caiano (2)
6/20 Zomergem (1)
6/21 Boulogne (1)
6/25 Bornem (Belçika Ulusal Yol Şampiyonası) (2)
6/27 Peer (kaza yapıp yarışı bıraktı)
6/28 Wavre (2)

Temmuz/Ağustos [42 gün]

Tour de France (GK’de 1.)
7/1 Prologue (1)
7/2 Stage 1 (6)
7/3 Stage 2 (37)
7/4 Stage 3a (30) – Stage 3b (TTT) (1)
7/5 Stage 4 (7)
7/6 Stage 5a (22) – Stage 5b (1)
7/7 Stage 6 (9)
7/9 Stage 7 (5)
7/10 Stage 8 (1)
7/11 Stage 9 (55)
7/12 Stage 10 (29)
7/13 Stage 11 (2)
7/14 Stage 12 (3)
7/16 Stage 13 (1)
7/17 Stage 14a (1) – Stage 14b (2)
7/18 Stage 15 (2)
7/19 Stage 16 (57)
7/20 Stage 17 (4)
7/21 Stage 18 (35)
7/22 Stage 19 (48)
7/23 Stage 20a (1) – Stage 20b (48)

7/24 Aalst (4)
7/25 Ronse (1)
7/26 St. Lambrechts-Woluwe (1)
7/27 De Panne (abandone)
7/28 Londerzeel (8)
7/29 Rijmenam (6)
7/30 Rocourt track (2)
7/31 Heusden (12)
8/1 Schoten (1)
8/6 Dünya Yol Yarışı Şampiyonası (4)
8/7 Chateau-Chinon(4)
8/9 Bilzen (4)
8/11 Tienen (1)
8/12 Drongen (26)
8/13 G.P. Dortmund (1)
8/14 Quiberon (1)
8/15 Moorslede (11)
8/25 Heusden (4)
8/27 St. Lenaerts (4)
8/28 Brustem (1)
8/31 Rummen (1)

Eylül/Ekim [23 gün]

9/1 Hyon-Ciply (2)
9/2 Zingem (1)
9/3 Plelan-le-Petit (1)
9/4 Chateaulin (3)
9/7 Volgera (1)
9/9 Tour of Piedmont (1)
9/10 Mendrisio (1)
9/14 Championship of Flanders (2)
9/15 Ougree (1)
9/16 Mont-sur-Marchienne (10)
9/19 Maldegem (1)
9/22 Beernem (1)
9/24 Montjuich (1)
9/25 St. Lauriens (2)
9/29 Ayneux-Fleron (1)
10/1 Paris-Tours (ana grup)
10/4 Bologna (1)
10/7 Giro di Lombardia (1)
10/8 Sallanches(1)
10/8 Lausanne (RR) (1) – Lausanne (TT) 1
10/11 Baracchi Trophy (1)
10/17 Putte-Kapellen (2)
10/25 Mexico City (Dünya Saat Rekoru)

Yıl İstatistikleri

Toplam Zafer: 51
İlk 3 Dereceleri: 79 (GK şampiyonlukları da dahil)
İlk 10 Yüzdesi: %79

Önemli Not: Bu yazının orijinali PelotonMagazine sitesinde yayınlanmıştır. Sevgili Anıl Gencelli tarafından dilimize kazandırılmıştır. Yazının ilk bölümünü okumadıysanız – link. Fotoğraflar ve fotoğraf altı yorumlar Bisiklet Sporu tarafından sonradan eklenmiştir.

Fotoğraflar

• http://www.theguardian.com/sport/2009/jun/28/tour-de-france-mont-ventoux-1972
• http://bikeraceinfo.com/photo-galleries/rider-gallery/merckx-eddy.html
• http://redkiteprayer.com/2012/09/book-review-merckx-525/
• http://www.eddymerckx.be/EUR/en/about-eddy-merckx
• http://bikeraceinfo.com/tdf/tdf1972.html
• http://www.wolfgang-menn.de/merckx.htm
• http://viciouscycleblog.com/2014/01/31/eddy-merckx-metro-station/

Sayfanın oluşturulma tarihi: 07 Şubat 2015
Sayfanın son güncellenme tarihi: 07 Şubat 2015