Hayatta bazı gerçekler vardır: ebeveynlerimizin sevgisi, vergiler, ölüm ve Eddy Merckx’in yaşamış en iyi bisikletçi olduğu. 7 tane Tour de France zaferinden sonra bazı Amerikalılar Lance Armstrong’un tüm zamanların en iyi bisikletçisi olduğu hakkında konuşmaya başladılar. Sanki öyleymiş gibi… (hepimiz Armstrong yıllarının sonucunu biliyoruz)

Bir spor dalının en çok tanınan sporcusunun spordan daha fazla öne çıktığı çok az spor dalı vardır. Eddy Merckx’in 14 yılda 525 zafer kazandığı söylendiğinde, bunu algılamakta zorluklar yaşanabilir. Bu adeta güneşin ne kadar parlak olduğunu sormak gibidir. Her şeyden öte, 525 zafer, yıllık ortalama olarak neredeyse 38 zafere eşittir. Ancak, kariyerinin ilk ve son yıllarında çok fazla başarı kazanamamıştır. Merckx’in başarısındaki artış 1968’den 1975’e kadar geçen sekiz yıllık sürede gerçekleşti. Yine de bu, Merckx’in diğer büyük bisikletçilerden ne kadar güçlü olduğunu göstermiyordu.

Tour de France’ı ve Giro d’Italia’yı aynı senede kazanmak, bir bisikletçinin kazanacağı tüm zaferlerin en önemlilerinden biri olarak değerlendirilir. Sadece yedi bisikletçi Tour ve Giro’yu aynı sene kazanmayı başarmıştır. Tam bir efsane listesi: Fausto Coppi, Jacques Anquetil, Eddy Merckx, Bernard Hinault, Stephen Roche, Miguel Indurain ve Marco Pantani. Bu bisikletçilerden üçü bu başarıyı iki kez tekrarlamıştır: Coppi, Hinault ve Indurain. Sadece biri üç kez başarmıştır: Merckx.

Bu detay, bir bisiklet boyu ile zaferi Merckx’e vermeye yeter, ancak o sadece bir büyük tur bisikletçisi değildi. O kendisini tek günlük klasiklerde de fark ettirdi. Kariyeri boyunca anıtsal klasiklerin her birini kazandı: Milan-San Remo, Tour of Flanders, Paris-Roubaix, Liège–Bastogne–Liège ve Il Lombardia (o zamanlar Giro di Lombardia). Bunu sadece iki bisikletçi daha başardı: Rik Van Looy ve Roger De Vlaeminck. Bu iki bisikletçiden herhangi bir büyük tur kazanan olmadı.

Yani Eddy Merckx sadece Giro-Tour dublesini diğer tüm bisikletçilerden daha fazla yapmakla kalmadı, o aynı zamanda tüm anıtsal klasiklere hükmetmeyi başarmış tek büyük tur kazananı.

Herkesin Üzerinde

Tüm bisikletçilerin en iyisi olsanız bile, tüm yıllar eşit değildir. Çoğu bisikletçi Merckx’in 1969’daki gibi bir senesini, sokaklarda çıplak koşarak ve Debbie Boone şarkıları söyleyerek kutlardı. Merckx o seneki Tour de France genel klasmanını, puan, dağların kralı, en iyi savaşçı ve kombinasyon klasmanlarıyla birlikte kazandı. Son zamana karşı etabıyla birlikte altı etap galibiyetinden bahsetmiyorum bile.

Tabii ki, sezon o şekilde başlamamıştı. Merckx, sezona Milan-San Remo’yu kazanmakla başladı (üçüncü kez!) ve bunu Tour of Flanders galibiyeti (ilk kez), ve Liège–Bastogne–Liège zaferi (bir başka ilk) takip etti. Tour’u rakiplerinin fersah fersah önünde kazanmasına ek olarak, Merckx Paris-Nice genel klasmanını de kazandı. O sezonun en iyi bisikletçisi olarak Super Prestige Pernod International ödülünü aldığına herhalde şaşırmamak lazım.

Üç anıtsal klasik ve bir büyük tur zaferi herhangi bir bisikletçinin sezonunu -ve hatta kariyerini- taçlandırmaya yeter, ama bu sezon Merckx’in en iyi sezonu değildi. Bu şeref, onun 1972 sezonuna ait olacaktı.

 

Korkun, Onun Adı Yamyam

1972’nin Ocak ayı itibarıyla, yaşayan tüm bisikletçiler Merckx’in ismini biliyordu ve onun karşısına geçmekten korkuyordu. O güne kadar son dört Tour de France’tan üçünü kazanmış ve iki Giro d’Italia galibiyeti almıştı. Tüm anıtsal klasikleri en az bir kez kazanmıştı (Milan-San Remo’yu ise dört kez kazanmıştı). Belçika ulusal şampiyonu olmuştu ve 1971 Ağustos’unda ikinci kez dünya şampiyonluğuna ulaşmıştı.

Merckx sezona Şubat’ın sonlarında kazanamadığı ve ikinci bitirdiği the Trofeo Laigueglia ile başladı. Oradan, neredeyse görünmez bir şekilde, genel klasmanda 37. olduğu Tour of Sardinia’ya geçti.

Sezondaki ilk zaferi, Mart’ın ilk günlerinde yapılan bir yarı klasik olan Circuit Het Volk’ta geldi (günümüzde Omloop Het Nieuwsblad). Bir sonraki hafta Paris-Nice’te, üç etap kazanmasına rağmen, ikinci oldu. Eddy Merkx 1972 sezonunun ilk anıtsal klasiği Milan-San Remo’ya katıldığında, o yarışta dört zaferi olan tek bisikletçiydi ve aynı zamanda gökkuşağı renklerini üzerinde taşıyordu.

Akdeniz kıyılarına doğru koşulan 288 km.’lik yarışta bir kaçış grubunun oluşması sürprizden uzaktı. Ama onun Merckx, Gianni Motta, Marino Basso ve Roger De Vlaeminck gibi yıldızlar içermesi ise Yankees’in lig şampiyonu olması kadar sürprizdi – değildi.

Kaçışın muhteşem kısmı şuydu: büyük ve motive olmuş bir pelotona karşı 20 saniyenin altında bir fark yaratan 12 kişilik lider gruptan öne sıçrayan Merckx, 9 saniyelik bir farkla bitiş çizgisini geçerken, göğsünü çevreleyen gökkuşağı renkleriyle birlikte, artık meşhurlaşmış, tek koluyla selamını veriyordu.

Merckx, bir sonraki büyük randevusu için diğer yarışları atlayan birisi değildi. Yamyam, Milan – San Remo ve Tour of Flanders arasında yedi yarış koştu ve bunlardan beşini ikincilikle bitirdi. Flanders daha önemli bir kayıptı, yedinci bitirmişti. Ghent-Wevelgem’de üçüncü, Paris-Roubaix’de tekrardan yedinci olmuştu.

Her şeye rağmen bir sonraki anıtsal klasiği Liège–Bastogne–Liège’i ve ek olarak da La Flèche Wallonne’u kazandı. Giro’ya başlamadan önce katıldığı dört yarıştan birini kazandı ve diğerlerinde de ilk 10’un dışında kalmadı.

Otoritenin Teyidi

Giro’da, Merckx’in en büyük rakibi, José Manuel Fuente adında ufak tefek bir İspanyol tırmanışçıydı. Fuente’nin yarış ne zaman dağların zirvesine doğru çıksa, pelotonu parçalamak gibi bir alışkanlığı vardı. Merckx’in kendi itirafı da Fuente’nin, zirve finişiyle biten kısa bir etapta yenilemez olduğu yönündeydi. 4a etabında Fuente’ye karşı 2 dakika 36 saniye kaybettikten sonra, Merckx durumu yedinci etapta İspanyol’un aleyhine çevirerek etabın sonuna doğru onu geride bıraktı. Gösta Pettersson ile birlikte çalışarak, Fuente’ye 4 dakika 13 saniye fark atan Merckx, pembe mayoyu da İspanyol’un üstünden çekip aldı. 20 kilometrelik iki tane zamana karşı etabı (birini kazanarak, diğerini de ikinci bitirerek) içeren bir gün, Merckx’e liderlik farkını arttırmasında yardımcı oldu.

Üç gün sonra 14. etapta Fuente, kendini Merckx’ten ayırabilmek için elinden geleni yaptı ancak bir dakikadan fazla bir süre elde edemedi. Yokuş finişinin son kilometresinde hızını kaybetti ve Merckx onu Corvette süren bir çocuk gibi geçerek etabı aldı.

İki tırmanışlı bir gün olan 16. etapta, Fuente ikinci tırmanışta Merckx’i bir kez daha düşürdü ancak bu atağı Belçikalıyı inişte tekrar görene kadar sürdü. Merckx Fuente’yi geride bırakarak Livigno’ya doğru yoluna devam etti ve İspanyola bir dakikadan fazla fark attı.

Cima Coppi -Giro’nun o yılki en yüksek noktası- Stelvio’ydu. Kuzey yönünden geçilen tırmanışta Fuente bir kez atak yaptı, geri getirildi. Sonrasında doğru zamanı bekledi ve tekrardan atak yaptı. Büyük aynakolda, küçüğünde değil. Bu sefer atağı işe yaramıştı. Bitiş çizgisinde, Merckx’e karşı kocaman bir fark atmıştı, 2 dakika 5 saniye. Ancak Merckx, genel klasmanda neredeyse 6 dakika öndeydi. Endişelenecek bir şey yoktu.

Geriye kalan etaplar bazı önemli tırmanışlar içerse de, Fuente’nin Merckx’e karşı farkında herhangi bir gelişme olmadı. Sondan ikinci etap 18 kilometrelik bir zamana karşıydı. Bu etapta Merckx bir kez daha aradaki farkı arttırdı. Giro’yu 5 dakika 30 saniye farkla kazandı.

1972 Giro’su Final GK sıralaması. Molteni’den bir tek Merckx var listede ve tabii kendisi ilk sırada. Fuente’nin takımı Kas ise benzerine pek sık rastlanmayacak şekilde 2, 3, 4, 9 ve 10. sıraları kapatmış durumda. Bu kadar güçlü silahlara rağmen Merckx’i yenememiş olmaları, Yamyam’ın zaferini daha bir anlamlı kılıyor.

 

Önemli Not: Bu yazının orijinali PelotonMagazine sitesinde yayınlanmıştır. Sevgili Anıl Gencelli tarafından dilimize kazandırılmıştır. Yazının devamı (ikinci bölümü) birkaç gün içinde yayınlanacaktır. Fotoğraflar ve fotoğraf altı yorumlar Bisiklet Sporu tarafından sonradan eklenmiştir.

Fotoğraflar

• http://cyclinghistorybyfbs.blogspot.co.uk/2013/12/fuente-fool-on-hillspart-i.html
• http://es.wikipedia.org/wiki/Giro_de_Italia_1972
• https://www.flickr.com/photos/8729526@N02/12070346565/
• http://bikeraceinfo.com/photo-galleries/rider-gallery/merckx-eddy.html
• http://redkiteprayer.com/2012/09/book-review-merckx-525/
• http://www.eddymerckx.be/EUR/en/about-eddy-merckx